Basic HTML Version
BezmiâlemAktüel 2014 /
49
Farkındalık “Şu anda ne yaşıyorum” sorusunu yanıt-
lamak için bireyin kendi düşüncelerini, duygularını ve
bedenini gözlemlenmesi yoluyla elde edilen zihinsel
bir durum olarak tarif edilir. Günümüz tıbbında insanı
fiziksel, psikolojik ve sosyal çevrenin bütünleşmiş bir
parçası ve tek bir birim olarak görmenin çok önemli
olduğu kabul edilmektedir. Bu biyopsikososyal yak-
laşımda fizyoterapistler hastanın sadece biyolojik
ve fiziksel yönlerine değil aynı zamanda psikososyal
yönlerine de odaklaşırlar.
Beden Farkındalık Tedavisi fiziksel ve duygusal yön-
leri ile çalışan bir fizyoterapatik tedavi yöntemidir. Te-
davi yönteminin amacı; Bireyin kendisine, çevresine,
öteki kişilere, bir bütün olarak içinde yaşadığı dün-
yaya ilişkin farkındalığını arttırmaktır. Bu sağlık etkisi
bireylerin yaratıcılıklarını arttırmak ve yaşamda kendi
seçimlerini yapması için fırsatlar yaratır.
Beden Farkındalık tedavi yöntemi Feldenkrais,
Alexander tekniği gibi Batılı hareket uygulama ve Av-
rupa hareketi gelenekleri (Grindler ve Selver), dans
(Graham ve Laban) ve tiyatro (Stanislavski) gibi dışa-
vurumcu sanatlardan esinlenmiştir. Bedene yönelik
psikoterapiler (Jung, Reich ve Lowen) ve Doğudan
Zen meditasyon ve Tai-chi Chuan (Tai Chi) önemli
ilham kaynağıdır. Tai Chi başlangıç egzersizlerinden
geliştirilmiş ve aynı ilkeleri takip etme eğilimindedir.
Fransız psikoterapist ve aktör, J Dropsy, bahsedilen
gelenekleri sentezledi ve metodu açıklayan iki kitap
yayınladı. İsveç’li bir fizyoterapist (Roxendal 1985)
metodu şizofreni hastaların tedavisinde kullandı ve
Gothenburg Üniversitesi tıp fakültesinde bir tez ile so-
nuçları yayınlandı. O zamandan beri, yöntem ağırlıklı
olarak kronik ağrı, kas-iskelet problemleri ve psiki-
yatrik rahatsızlığı olan hastaların rehabilitasyonunda
kullanılmaktadır.
Yöntem
Beden Farkındalık Tedavi yöntemi insan olmanın fi-
ziksel, fizyolojik, psikolojik ve varoluşsal yönleri ola-
rak düşünülen insan hareketlerine bütüncül yaklaşımı
temsil eder. Fizyoterapi içeriğinde dengeyi ve be-
den-zihin bütünlüğünü geliştirmek için hareketi, ne-
fesi, ellerin rehberlik ettiği /masajı ve farkındalığı kul-
lanır. Tedavi sürecinde temel hedefler yaşayan beden
ile daha iyi bir iletişim kurmayı, bedenin “sahip olma”
duygusunu arttırmayı, farklı duyu-motor ve duygusal
duyumlar için hoşgörüyü arttırmayı kapsar. Beden
Farkındalık Tedavi yöntemi ‘‘bir bütün’’ olarak beden
kaynakları ile çalışma anlamına gelen kaynak odaklı
olarak tanımlanır. Bireyin hem ‘’yaptıklarına’’ hem de
‘’hareketlerde ne deneyimlediğine’’ dikkati yöneltme
önemlidir. Bu farkındalığı ve hareket performansını
uyarır. Psikomotor etkileşim ise farklı beden fonksi-
yonları ile eğitilir; Dengeli ve rahat duruşa sahip olma
yeteneği, topraklanmak, nefes ile hareketi koordine
edebilme, hareketler ve kişilerarası ilişkilerde iyi olma
yeteneği ve nihayet zihinsel olarak mevcut olma veya
dikkatli olma (Mindful) yeteneği. Beden Farkındalık
Tedavisi’nde; yüzey ile ilişki, merkez hattında vertikal
denge, hareketlerde merkezileşme ve gövdede solar
pleksus sahasından koordinasyon, doğal nefes, akı-
cılık ve farkındalık “beden egosu”nun önemli yönleri
olarak görülür.